• Özet

    Avustralya’da Elidor , Sunsilk adı altında satılmaktadır

    Türkiye’de satılan Elidor’da allerjenler doğru ve detaylıca bir şekilde listelenmekte ama toplam parfüm oranı çok daha yüksek görünmektedir (Parfüm oranı Elidor ürünlerinde genel olarak en üstte yer almaktadır). Benzer bir Sunsilk ürününde detaylı allerjen listesi görünmemekte ama kullanılan parfümün oran olarak en sonda görüldüğü gözlemlenmiştir.

    Bu durum, aynı üretici firmanın farklı pazarlar için farklı formülasyonlar kullanabileceğini ve düzenleyici çerçevenin tüketici bilgilendirmesindeki önemini göstermektedir.

    Detaylar

    Avustralya’da Elidor , Sunsilk adı altında satılmaktadır. Örnek ürünlerin içeriğine

    https://www.sunsilk.com.au adresinden ulaşabilirsiniz.

    Resimde görülen 350 ml Sunsilk marka ürünün (Sunsilk Soft and Smooth Conditioner) içeriğinde ,aşağıdaki maddeler bulunmakta:

    Water, Cetearyl Alcohol, Stearamidopropyl Dimethylamine, Behentrimonium Chloride, Dimethicone, Camellia Oleifera Seed Oil, Cocos Nucifera (Coconut) Oil, Lysine HCL, Amodimethicone, PEG-7 Propylheptyl Ether, Cetrimonium Chloride, Dipropylene Glycol, Lactic Acid, Sodium Chloride, Disodium EDTA, Methylchloroisothiazolinone, Methylisothiazolinone, Phenoxyethanol, Fragrance.

    Sitede incelediğimiz tüm benzer saç kremlerinde Fragnance, yani parfüm en son sırada bulunmakta.

    Türkiye’deki Elidor ürünlerinin içerik listelerini incelediğimizde dikkat çekici farklılıklar görülüyor. Aşağıda örnek bir Elidor saç kremi içeriğini inceleyebilirsiniz:

    Aqua, Cetearyl Alcohol, Behentrimonium Chloride, Dimethicone, Parfum, Glycerin, Dipropylene Glycol, Stearamidopropyl Dimethylamine, Lactic Acid, Amodimethicone, Sodium Chloride, Disodium EDTA, PEG-7 Propylheptyl Ether, Cetrimonium Chloride, Phenoxyethanol, Cocos Nucifera (Coconut) Oil, Magnesium Nitrate, Methylchloroisothiazolinone, Magnesium Chloride, Methylisothiazolinone, Coumarin, Linalool.

    Diğer olası allerjen ve kimyasalları es geçip, sadece PARFÜM içeriğine odaklanırsak:

    Sunsilk Ürünlerinde:

    • İçerik listelerinin sonlarında sadece “Fragrance” yazmakta
    • Bu, parfümün düşük konsantrasyonda kullanıldığını gösteriyor
    • Spesifik parfüm alerjenlerinin listesi bulunmuyor

    Elidor Ürünlerinde:

    • “Parfum” genel tanımının yanı sıra, spesifik allerjenler de listeleniyor
    • Benzyl Salicylate, Citronellol, Geraniol, Hexyl Cinnamal, Limonene, Linalool gibi bilinen allerjenler ayrıca belirtilmiş
    • Bu allerjenler de listenin sonlarında yer alıyor, yani düşük konsantrasyonlarda kullanılmış

    Sonuç

    İçerik sıralaması analizi gösteriyor ki:

    1. Sunsilk ürünleri daha az parfüm içeriği kullanıyor ve potansiyel olarak daha az allerjen içeriyor olabilir
    2. Elidor ürünleri AB düzenlemelerine uygun olarak parfüm allerjenlerini şeffaf şekilde listeliyor. Ancak ürünlerde çok daha yüksek oranda parfüm kullanılmıştır. Bu özellikle hassas tüketiciler için bir risk teşkil etmektedir.

    Bu durum, aynı üretici firmanın farklı pazarlar için farklı formülasyonlar kullanabileceğini ve düzenleyici çerçevenin tüketici bilgilendirmesindeki önemini göstermektedir.

    Ek Bilgilendirme

    Avrupa Birliği No 1223/2009 Regulasyonu’na göre (Madde 19), kozmetik ürünlerin içerik listesindeki maddeler ağırlıklarına göre sıralanır. Bu demek oluyor ki, bir malzeme üründe ne kadar çok kullanılmışsa, listede o kadar yukarıda yer alır. Küçük istisnalar hariç, bir malzeme ne kadar aşağıda listeleniyorsa, o kadar az miktarda kullanılmıştır diyebiliriz.

    Tüketici Güvenliği Bilim Komitesi’nin “Kozmetik Ürünlerde Parfüm Alerjenlerine Dair Görüşü” (Scientific Committee on Consumer Safety SCCS Opinion on Fragrance allergens in cosmetic products) raporuna göre, bir kozmetik üründe kullanılan parfüm içinde yüzlerce bilinmeyen madde bulunabilir. Rapor şu tespitleri yapıyor:

    • Bir parfüm bileşimi 10 ila 300’den fazla temel bileşen içerebilir
    • Bu bileşenler yaklaşık 2.500 farklı malzemeden seçilir
    • Bu malzemelerin çoğu alerji potansiyeli taşıyabilir
  • 🚨 1. PARFÜM = YÜKSEK RİSK (Sayfa 7, 11, 25, 32)

    • “Parfüm” içeren tüm ürünler (doğal/kimyasal ayrımı olmaksızın) alerji riski taşır:“Contact allergy to fragrance ingredients occurs when an individual has been exposed, on the skin, to a sufficient degree of fragrance contact allergens.” (Sayfa 11)
    • Temel sebep: Parfüm karışımları 26+ alerjen madde (Limonene, Linalool, Eugenol vb.) içerir. Bu maddelerden sadece 26’sı belirli koşullarda etikette zorunlu (Sayfa 9-10).
    • Çarpıcı veri:“Fragrance contact allergy is mostly non-occupational and related to personal use of cosmetic products.” (Sayfa 32)

    ⚖️ 2. REGÜLASYON BOŞLUĞU: FİRMALAR İÇERİĞİ GİZLİYOR (Sayfa 10-11, 31)

    • Yasal boşluk:“The labelling rules in the Cosmetics Directive 76/768/EEC stipulated that perfume and aromatic compositions and their raw materials shall be referred to by the word ‘perfume’ or ‘aroma’, rather than being labelled individually.” (Sayfa 11)
    • Gri alan:
      • Sadece 26 alerjen, belirli konsantrasyonları aşarsa (örn: %0.001 kalıcı ürünlerde) etikette belirtilir (Sayfa 10).
      • “Parfüm” ibaresi altında 1.000+ kimyasal gizlenebilir. Raporda bu durum şu şekilde vurgulanır:
      “This means that patients cannot be tested for relevant substances… diagnosis of allergic contact sensitisation to unidentified fragrance allergens will lead to unnecessary avoidance…” (Sayfa 31)

    🧪 3. BİLİMSEL GERÇEKLER: DOĞAL/KİMYASAL AYRIMI ALDATMACADIR (Sayfa 8, 31, 45)

    • Doğal ürünler de riskli:“The presence of the two constituents, chloroatranol and atranol, in cosmetic products are not safe.” (Sayfa 8)
      (Meşe yosunu ve ağaç yosunundaki bu doğal bileşenler güçlü alerjenlerdir).
    • “Kokusuz” ibaresi bile güvenilir değil:“The attribute ‘fragrance-free’ may be misleading… fragrance substances used for other purposes, e.g. as preservatives, may expose the fragrance allergic patient to the allergen.” (Sayfa 31)
    • Kimlik fark etmez:
      • HICC (kimyasal) 1.500+ vakadan sorumlu (Sayfa 45).
      • Limonene (doğal) oksitlendiğinde alerjenik hale gelir (Sayfa 33-34).

    📉 4. DEVLETLER NEDEN HAREKETE GEÇMİYOR? (Sayfa 8, 11)

    • Gönüllü önlemler işe yaramıyor:“Recent voluntary restrictions… are not reflected in available evidence and are considered insufficient.” (Sayfa 8)
      (HICC için önerilen %0.02 sınırı bile etkisiz).
    • Tüketici bilgilendirmesi yetersiz:“Ingredient information is a cornerstone in the prevention of allergic contact dermatitis… however, the labelling rules… do not provide sufficient information.” (Sayfa 11)

    💎 SONUÇ VE TÜKETİCİYE ÇAĞRI (Raporun Özeti):

    1. “Parfüm” içeren şampuan/saç kremi → YÜKSEK RİSK.
    2. Firmalar içeriği gizlemeye devam ediyor → Tüketici neye maruz kaldığını bilemiyor.
    3. Devletler gönüllü önlemlere bel bağlıyor → Bu önlemler İŞE YARAMIYOR.
    4. Tek çözüm: “Parfüm” içermeyen ürünler ve ŞEFFAF ETİKETLEME.

    📌 Raporun şok eden sayfaları: 8 (HICC gerçeği), 11 (etiketleme zafiyeti), 31 (“kokusuz” aldatmacası), 45 (alerjen kataloğu).

  • Giriş (Kaynak Açıklaması):
    Bu içerik; Dr. Chin C. H.’in tıbbi analizleri ile bilimsel belgesel verilerini esas alarak hazırlanmıştır. Hiçbir kişisel yorum içermez. Kaynaklar: Video 1Video 2.


    ⚠️ Civa Neden Kozmetikte Kullanılır?

    • Tarihsel kullanım: 19-20. yüzyılda ten rengini açmak için “mucize” olarak pazarlanmıştır.
    • Bilimsel mekanizma: Melanin üretiminden sorumlu tirozinaz enzimini baskılayarak cilt rengini açar.

    🔬 Uzmanlar Ne Diyor?

    1. Dr. Chin C. H.’in Uyarıları (Kaynak):

    • Şüpheli etkililik: 3-4 haftada dramatik sonuç vaat eden ürünlerin içeriği sorgulanmalı (cilt döngüsü 28-30 gündür).
    • Riskli içerikler: Yasa dışı ürünlerde cıvatretinoin ve hidrokinon karışımları tespit edilmiştir.

    “Marka değil, aktif içerikleri kontrol edin.”

    2. Bilimsel Veriler (Kaynak):

    • Sağlık riskleri:
      • Nörotoksin: Beyin bariyerini geçerek titreme, hafıza kaybı, böbrek yetmezliği yapar.
      • Gizli kullanım: “Calomel”, “Mercurous Chloride” gibi isimlerle içerik listesinde yer almayabilir.
    • Vaka çalışması: 2019’da Kaliforniya’da bir kadın, civalı krem kullanımı sonucu komaya girmiştir.

    📌 Sonuç (Kaynaklara Dayalı):

    • Civa; böbrek hasarınörolojik bozukluklar ve doğum kusurlarına yol açabilir.
    • 70+ ülkede yasaklanmış olmasına rağmen, yasa dışı ürünlerde kullanım devam etmektedir.

    🛡️ Kendinizi Nasıl Korursunuz?

    1. İçerik listesini kontrol edin: “Mercury”, “Calomel”, “Hg” içeren ürünleri kullanmayın.
    2. Şüpheci yaklaşın: “1 ayda beyaz ten” gibi iddialar kırmızı bayraktır.
    3. Resmi kanallardan alışveriş yapın: Kaçak/merdiven altı ürünlerden uzak durun.

    🔍 Eurelia İle Güvenli Alışveriş:

    Ürününüzü barkodla tarayın:
    ✅ Civa gibi yasaklı maddeler anlık tespit edilir.
    ✅ Bilimsel verilerle uyumlu içerik analizi sunulur.

    “Cildiniz kimyasal laboratuvar değildir!”


    #CivaTehlikesi #GüvenliKozmetik


    Önemli Uyarı:

    • Bu içerik tıbbi tavsiye değildir. Şüpheli ürünler için T.C. Sağlık Bakanlığı veya hekiminize başvurun.
    • Kaynak videoların tamamını izlemeniz önerilir.

  • Bu içerik; Dr. Eric Berg DC’nin tıbbi analizleri ile BBC Earth Science’un laboratuvar deneylerini esas alarak hazırlanmıştır. Hiçbir kişisel yorum eklenmemiştir. Amacımız güvenilir kaynaklardaki bulguları aktarmaktır.

    🔬 SLS Nedir?

    Sodyum Lauril Sülfat (SLS), şampuanlar, yüz temizleyiciler, diş macunları ve bulaşık deterjanlarında bulunan bir temizlik ajanıdır (detarjan).

    ⚠️ Bilimsel Kaynaklara Göre SLS:

    1. Dr. Eric Berg DC’nin Bulguları (Kaynak):

    • SLS’nin cilt, göz ve akciğerlerde tahrişe neden olduğu belirtilmiştir.
    • Su canlıları için toksik olduğu ifade edilmiştir.
    • Üretim sürecinde, kanserojen olabilecek etilen oksit ve 1,4-dioksan ile kontamine olma riski taşıdığı aktarılmıştır.

    Öneri: “Olabildiğince SLS içermeyen şampuan/kozmetik tercih edin.”

    2. BBC Earth Science Deney Sonuçları (Kaynak):

    • 3 hafta boyunca SLS’ye maruz kalan ciltte:
      • Kızarıklık, iltihaplanma ve pullanma gözlemlenmiştir.
      • Cilt bariyer hasarı nedeniyle su kaybı 9g/m²/saat → 33g/m²/saat‘e çıkmıştır.
      • Prof. Richard Guy: “Bu değer, cildin üst tabakasının yarısının kaybına eşdeğerdir.”

    📌 Sonuç (Kaynaklara Dayalı):

    • SLS’nin cilt bariyerini zayıflattığı ve tahriş riski taşıdığı bilimsel verilerle desteklenmektedir.

  • Özet

    Johnson’s bebek şampuanının Türkiye ve İngiltere versiyonları arasında kritik bir fark bulunmaktadır: Türkiye’de satılan üründe BHT (Butillenmiş Hidroksitoluen) adlı tartışmalı koruyucu madde yer alırken, İngiltere versiyonunda bu madde bulunmamaktadır. AB Tüketici Güvenliği Bilim Komitesi’nin raporuna göre, BHT’nin hayvan çalışmalarında yavru sayısı, vücut ağırlığı ve endokrin sistem üzerinde olumsuz etkileri tespit edilmiştir. Bebeklerin gelişmekte olan hormon sistemleri göz önünde bulundurulduğunda, bu maddenin bebek ürünlerinde kullanılması ve aynı markanın farklı ülkelerde farklı güvenlik standartları uygulaması ciddi endişe yaratmaktadır.

    Giriş

    Aynı markanın farklı ülkelerde farklı formülasyonlarla satılması, tüketici güvenliği açısından önemli sorular doğurmaktadır. Bu çalışmada, Johnson’s bebek şampuanının Türkiye ve İngiltere versiyonları arasındaki içerik farkları, özellikle tartışmalı bir koruyucu kimyasal olan BHT varlığı açısından incelenmiştir.

    Bu karşılaştırma, her iki ülkede satılan Johnson’s bebek şampuanı ürün etiketlerinin detaylı analizi ile gerçekleştirilmiştir. İçerik farklarının sağlık etkileri, Avrupa Birliği Tüketici Güvenliği Bilim Komitesi’nin (SCCS) 2021 tarihli BHT raporu temel alınarak değerlendirilmiştir. Şahsi görüş içermez.

    Scientific Committee on Consumer Safety SCCS OPINION on Butylated Hydroxytoluene (BHT)

    İçerikler

    İngiltere / Birleşik Krallıkta 500 ml boyutunda satılan şampuanın içeriğine, aşağıdaki adresten ulaşabilirsiniz

    Birleşik Krallık / İngiltere İçeriği

    https://www.johnsonsbaby.co.uk/johnsons-baby-shampoo
    Türkiye İçeriği

    https://www.johnsonsbaby.com.tr/johnsons-bebek-sampuani

    Türkiye Versiyonunda Ek Bulunanlar:

    • Coconut Acid (Hindistan Cevizi Asidi) – Doğal kaynaklı köpük düzenleyici
    • Sodium Methyl Cocoyl Taurate – Hassas ciltler için yumuşak temizleyici
    • BHTTartışmalı koruyucu madde

    BHT Hakkında Bilimsel Veriler

    SCCS Raporu Bulguları

    Avrupa Birliği Tüketici Güvenliği Bilim Komitesi’nin (Scientific Committee on Consumer Safety – SCCS) “Butillenmiş Hidroksitoluen (BHT) Üzerine Görüş” başlıklı 2021 tarihli raporuna göre, BHT belirtilen konsantrasyonlarda güvenli kabul edilmektedir (SCCS, 2021, s. 3):

    • Gargara/ağız bakım ürünlerinde %0.001’e kadar
    • Diş macunlarında %0.1’e kadar
    • Diğer kozmetik ürünlerde %0.8’e kadar

    Johnson’s bebek şampuanının Türkiye versiyonundaki BHT konsantrasyonunun bu güvenlik sınırları içinde olduğu varsayılmaktadır.

    Çocuk Sağlığı Açısından Potansiyel Riskler

    Astım ve Obezite İlişkisi

    SCCS raporunda yer alan bir çalışmada, 2019 yılında Portekiz’de 815 okul çocuğu üzerinde yapılan kesitsel analizde “yüksek BHT seviyelerinin obezite ile ilişkili olduğu” bulunmuştur (SCCS, 2021, s. 20). Ancak komite, bu çalışmanın “kesitsel tasarımının risk değerlendirmesi için kullanılabilecek maruz kalma seviyelerinin türetilmesine izin vermediğini” belirtmiştir. Dolayısıyla çocuklardaki astım ve obezite ile BHT arasında kesin bir nedensellik bağı kurulamamıştır.

    Üreme ve Gelişim Etkileri

    Hayvan çalışmalarında BHT’nin üreme sağlığı üzerinde önemli etkiler tespit edilmiştir (SCCS, 2021, s. 17-18):

    Temel Bulgular:

    • Yavru sayısında azalma: Olsen ve arkadaşlarının çalışmasında, artan BHT dozuyla doğumda yavru sayısında anlamlı azalma görülmüştür (SCCS, 2021, s. 17):
      “The number of litters of ten or more pups at birth decreased with increasing BHT dose with the number of pups/litter amounting to 10.9, 9.6, 10.3 and 9.1* at increasing dose levels.”
    • Vücut ağırlığında azalma: Price (1994) çalışmasında tedavi edilen F1 sıçanlarında sütten kesim döneminde doza bağımlı vücut ağırlığı azalması tespit edilmiştir (SCCS, 2021, s. 18):
      “Body weights of the pups from the high-dose group were significantly lower than controls at birth (10%), and at days 6 (12%) and 21 (21%) of lactation.”
    • Emzirme döneminde etkiler: Aynı çalışmada laktasyon döneminde yavru vücut ağırlığı kazanımında ve mortalite oranlarında olumsuz etkiler gözlenmiştir (SCCS, 2021, s. 18):
      “Mortality of the pups between culling and day 21 of lactation was 2%, 8%, 12% and 15%, in order of increasing dose.”

    Endokrin Bozucu Potansiyel

    SCCS’nin genel değerlendirmesi şu şekildedir (SCCS, 2021, s. 23):

    “Neither the in silico nor in vitro data give indication of endocrine disrupting properties of BHT. In vivo studies provide evidence for the liver being the primary target for BHT via the oral route, in terms of increased liver weight and increase in activities of some phase 1 and phase 2 liver enzymes at oral doses above 25 mg BHT/kg bw/day. The thyroid effects observed are likely a consequence of hepatic enzyme induction.”

    Bu bulgular, BHT’nin direkt endokrin bozucu olmadığını, ancak karaciğer enzimlerini etkileyerek dolaylı yoldan tiroid fonksiyonlarını bozabileceğini göstermektedir.

    Tartışma ve Değerlendirme

    Bebeklerin hormon sistemi henüz gelişme aşamasında olduğundan, bu kritik dönemde BHT’ye maruz kalmaları gelecekte endokrin sistem fonksiyonlarında bozulmalara yol açabilir. SCCS raporundaki bilimsel veriler ışığında, BHT’nin İngiltere’de üretilen Johnson’s bebek şampuanında bulunmazken Türkiye versiyonunda yer alması, özellikle bebeklerin gelişmekte olan hormon sistemleri göz önünde bulundurulduğunda endişe vericidir.

    Bu durum, aynı markanın farklı ülkelerde farklı güvenlik standartları uyguladığını düşündürmektedir. İngiltere’deki daha sıkı düzenlemeler veya tüketici bilinçliliği nedeniyle BHT’nin çıkarılmış olması, Türkiye’deki tüketicilerin aynı korumayı alamadığını göstermektedir.

    Ebeveynlere Öneriler

    • Bebek ürünlerini satın alırken içerik listesini dikkatli okuyun
    • BHT içermeyen alternatif bebek şampuanları araştırın